با گسترش استفاده از قلیان‌های شارژی (یا سیگارهای الکترونیکی)، نگرانی‌ها در مورد اثرات آن‌ها بر سلامت بدن افزایش یافته است. بسیاری از افراد به‌ویژه در میان جوانان به‌عنوان یک جایگزین برای سیگارهای سنتی از قلیان شارژی استفاده می‌کنند. اما آیا این محصول دخانی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند ریزش مو منجر شود؟ در این مقاله به بررسی ارتباط میان استفاده از قلیان شارژی و ریزش مو پرداخته می‌شود.در ادامه همراه یکانسر باشید.
1. مواد شیمیایی موجود در قلیان شارژی و تأثیرات آن‌ها بر بدن
قلیان‌های شارژی معمولاً حاوی مایعاتی هستند که ترکیبات مختلفی مانند نیکوتین، پروپیلن گلیکول، گلیسرین گیاهی، و طعم‌دهنده‌های شیمیایی دارند. این مواد می‌توانند اثرات مختلفی بر سلامت داشته باشند، و یکی از این اثرات ممکن است تأثیرات منفی بر پوست و مو باشد. در اینجا به نقش نیکوتین و سایر ترکیبات شیمیایی در این زمینه پرداخته می‌شود:
– نیکوتین: نیکوتین یکی از مهم‌ترین ترکیبات موجود در قلیان‌های شارژی است که تأثیرات زیادی بر بدن دارد. این ماده می‌تواند باعث تنگ شدن رگ‌های خونی شود که در نتیجه، جریان خون به پوست و فولیکول‌های مو کاهش می‌یابد. کاهش خون‌رسانی به پوست سر می‌تواند به ضعیف شدن فولیکول‌ها و در نهایت ریزش مو منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهند که نیکوتین به‌طور مستقیم باعث اختلال در چرخه رشد مو می‌شود و می‌تواند موجب کاهش رشد مو و ریزش آن گردد.
– پروپیلن گلیکول و گلیسرین گیاهی: این مواد شیمیایی که در بسیاری از مایعات قلیان‌های شارژی وجود دارند، ممکن است به پوست سر و فولیکول‌های مو آسیب بزنند. این ترکیبات می‌توانند باعث خشکی پوست و التهاب شوند و در نتیجه موجب اختلال در سلامت پوست سر و کاهش کیفیت مو شوند.
– مواد طعم‌دهنده: برخی از طعم‌دهنده‌های موجود در مایعات قلیان ممکن است حاوی ترکیبات شیمیایی مضر برای بدن باشند. این مواد می‌توانند باعث تحریک پوست سر و بروز حساسیت‌های مختلف شوند که در نهایت ممکن است به ریزش مو منجر گردد.
2. تأثیرات نیکوتین بر رشد مو و سلامت پوست سر
نیکوتین به‌عنوان یک محرک اصلی در قلیان شارژی، تأثیرات زیادی بر سیستم گردش خون و سلول‌های مو دارد:
– تأثیر بر رگ‌های خونی: نیکوتین باعث تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود که این امر جریان خون به پوست سر را کاهش می‌دهد. با کاهش جریان خون به پوست سر، مواد مغذی که برای رشد مو لازم هستند، به‌طور مؤثر به فولیکول‌های مو نمی‌رسند. این امر می‌تواند باعث تضعیف فولیکول‌های مو و در نتیجه، ریزش مو شود.
– تأثیر بر هورمون‌ها: نیکوتین و سایر ترکیبات دخانی می‌توانند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارند. به‌ویژه، نیکوتین ممکن است سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را افزایش دهد، که می‌تواند موجب بروز ریزش موی آندروژنیک (الگوی مردانه یا زنانه) شود.
– تأثیر بر روند رشد مو: نیکوتین می‌تواند مراحل مختلف چرخه رشد مو را تحت تأثیر قرار دهد. به‌طور خاص، این ماده ممکن است باعث شود که موها به‌جای رشد در مرحله آناژن (مرحله رشد فعال) وارد مرحله تلوژن (مرحله استراحت) شوند. این فرآیند منجر به ریزش مو و کاهش تراکم آن می‌شود.
3. التهاب و مشکلات پوست سر به‌دلیل قلیان شارژی
استفاده از قلیان شارژی می‌تواند به التهاب پوست سر منجر شود، که یکی از دلایل عمده ریزش مو است. زمانی که پوست سر ملتهب می‌شود، فولیکول‌های مو آسیب می‌بینند و قدرت رشد مو کاهش می‌یابد. عواملی که به التهاب پوست سر کمک می‌کنند عبارتند از:
– خشکی پوست سر: پروپیلن گلیکول و گلیسرین گیاهی موجود در مایعات قلیان می‌توانند باعث خشکی و تحریک پوست سر شوند. خشکی بیش‌ازحد می‌تواند منجر به پوسته‌پوسته شدن و ایجاد شرایطی شود که رشد مو را مختل کند.
– حساسیت‌های شیمیایی: مواد شیمیایی موجود در بخار قلیان ممکن است باعث حساسیت پوستی و حتی عفونت‌های پوست سر شوند که این مسائل می‌توانند به ریزش مو منجر شوند.
4. اثرات روانی و استرس ناشی از استفاده از قلیان
استفاده مداوم از قلیان‌های شارژی ممکن است به استرس و اضطراب بیشتری منجر شود. مطالعات نشان داده‌اند که استرس یکی از عوامل مهم ریزش مو است. نیکوتین به‌عنوان یک ماده محرک، می‌تواند منجر به افزایش سطح هورمون استرس (کورتیزول) در بدن شود و در نتیجه به ریزش مو کمک کند.
5. مطالعات علمی و شواهد تجربی
اگرچه تحقیقات در زمینه ارتباط مستقیم قلیان شارژی با ریزش مو هنوز محدود است، شواهد علمی موجود نشان می‌دهند که نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در بخار قلیان می‌توانند به طور غیرمستقیم به ریزش مو کمک کنند. برخی از مطالعات بر این نکته تأکید دارند که مصرف دخانیات، اعم از سیگار یا قلیان شارژی، با کاهش رشد مو و افزایش احتمال ریزش آن ارتباط دارد.
به‌عنوان مثال، تحقیقی که در سال 2018 منتشر شد نشان داد که نیکوتین باعث کاهش رشد مو در موش‌ها می‌شود و احتمالاً می‌تواند همین اثر را بر روی انسان‌ها نیز داشته باشد.
نتیجه‌گیری
استفاده از قلیان شارژی می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر سلامت پوست، ریه و قلب داشته باشد، و یکی از این تأثیرات می‌تواند ریزش مو باشد. نیکوتین و سایر ترکیبات شیمیایی موجود در بخار قلیان شارژی ممکن است باعث کاهش جریان خون به پوست سر، التهاب، خشکی و آسیب به فولیکول‌های مو شوند. علاوه بر این، استرس ناشی از استفاده مداوم از این دستگاه‌ها می‌تواند مزید بر علت باشد. بنابراین، برای جلوگیری از ریزش مو و حفظ سلامت پوست و مو، بهترین راهکار خودداری از استفاده از قلیان شارژی و سایر محصولات دخانی است.
